Rode Kruis-Vlaanderen bezorgd over wetswijziging bloeddonatie bij mannen die seks hebben met mannen

De wetswijziging over de versoepeling van de uitstelperiode bij bloeddonatie van mannen die seks hebben met mannen (MSM) is gisteren (donderdag 2 juni) goedgekeurd in de kamer van volksvertegenwoordigers. Vanaf 1 juli 2023 geldt er voor MSM 4 maanden uitstel, in plaats van de huidige 12 maanden. Rode Kruis-Vlaanderen is nu bezorgd omdat er bij de wetswijziging geen helder plan op tafel ligt voor noodzakelijke flankerende maatregelen. Die zijn nodig om de veiligheid van het bloed te garanderen. We zijn als bloedinstelling hierover dan ook in overleg met het kabinet van de minister van Volksgezondheid. Samen moeten we het recht van elke patiënt op veilig bloed kunnen blijven waarborgen. Dat primeert boven het recht op donorschap.

Flankerende maatregelen broodnodig om veiligheid bloed te garanderen

Rode Kruis-Vlaanderen stelt vast dat de wetswijziging gestemd is zonder dat er een helder plan voor de broodnodige flankerende maatregelen op tafel ligt. Die maatregelen zijn een absolute noodzaak zijn voor de goede uitvoering van de wet en de garantie op voldoende veilig bloed. Want dat is voor Rode Kruis-Vlaanderen de absolute noodzaak en prioriteit: het recht van elke patiënt op veilig bloed, dat primeert boven het recht op donorschap.

Het betreft in grote lijnen drie flankerende maatregelen:

• De overgang naar individuele genomische screening (ID-NAT) van de bloedstalen. In mensentaal: elk bloedstaal apart testen voor hiv en het hepatitis B en C-virus, in plaats van per pool van 6 bloedstalen. Apart testen is immers gevoeliger dan in pool testen.
• Meer doorgedreven bevraging door de collecte-artsen tijdens de donorselectie. Daardoor zal de donorselectie meer tijd in beslag nemen en zullen er dus veel meer artsen nodig zijn voor hetzelfde aantal donaties. Een groot deel van de trouwste donoren geeft overigens aan zich niet comfortabel te voelen bij het steeds stijgend aantal expliciete vragen over seksueel gedrag.
• Het zoeken naar een alternatief voor de huidige mobiele bloedcollectes. De doorgedreven bevraging over het seksuele gedrag van een donor vraagt namelijk een setting met meer privacy, zoals afgesloten artsencabines, die een heel aantal van de huidige mobiele collectes niet kunnen garanderen. Een eventuele overstap naar vaste collecteplaatsen wordt bovendien een immense logistieke uitdaging met een reëel risico op bloedtekorten. Want de mobiele collectes zijn momenteel goed voor zo’n 85 procent van de volbloeddonaties. Daarbij is het ook onduidelijk of alle donoren bereid zijn grotere afstanden af te leggen voor hun bloedgift.

Rode Kruis-Vlaanderen is dus bezorgd: met deze wetswijziging zonder de flankerende maatregelen neemt de kans op besmet bloed én de kans op bloedtekorten toe. Het gaat bovendien om technisch complexe en grootschalige operationele aanpassingen, die de nodige tijd, financiële en menselijke middelen zullen vragen. Het lopende overleg met het kabinet van de minister van Volksgezondheid gaat daarom zowel over de flankerende maatregelen zelf, als over de timing en de specificaties van de implementatie.